Sayaç ve Faturadan Reaktif Güç Hesabı

Sayaç ve faturadan reaktif güç hesabı yaparak ceza gelmeden önce önlem alabilirsiniz.

Elektrik Faturası Üzerinden Reaktif Güç Nasıl Hesaplanır?

İşletmelerimizde bulunan transformatör, motor, kaynak makinesi, UPS vb. gibi ekipmanların çalıştırılabilmesi için reaktif akıma ve buna bağlı olarak da reaktif güce ihtiyaç vardır. Saydığımız bu ekipmanlar çalıştıkları süre boyunca reaktif güce ihtiyaç duyarlar. Çalışma sona erdikten sonra dağıtım şebekesinden çektikleri bu güç ihtiyacı da ortadan kalkar.

Reaktif güç salınımı şebekeyi gereksiz yere işgal ettiği için şebeke kapasitesini azaltır. Böylece elektriksel bütün ekipmanlarda ısı kaybına neden olur. Dağıtım şebekesi tüketiciler için reaktif güç salınımını belirli sınırlar içerisine almışlardır. Bu sınırların aşılması sonucu dağıtım şebekesi, tüketicinin elektrik faturasına ay sonunda reaktif tüketim bedeli yansıtır. İşte biz, bu reaktif tüketim bedeline “reaktif ceza” diyoruz.

Reaktif Ceza Hesaplama

EPDK’nın yayınlamış olduğu “Dağıtım Lisansı Sahibi Tüzel Kişiler ve Görevli Tedarik Şirketlerinin Tarife Uygulamalarına İlişkin Usul ve Esaslar” yönetmeliği reaktif cezanın hangi durumlarda nasıl uygulanacağını ve reaktif ceza sınırlarını kesin bir şekilde belirlemiştir. Bu yönetmelikte Madde – 13(2-3)’ e göre reaktif ceza sınırları aşağıdaki tabloda özetlenmiştir. Ama

50kVA’nın altında kurulu gücü olan işletmeler aşağıdaki durumlarda ay sonlarında reaktif ceza göreceklerdir:

• Çektikleri aktif enerjinin miktarının %33’ünden fazla endüktif reaktif enerji çekerlerse,
• %20’sinden fazla kapasitif reaktif enerji çekerlerse

Yine aynı şekilde 50kVA’nın üstünde kurulu gücü olan işletmeler de aşağıdaki durumlarda ay sonlarında reaktif cezaya gireceklerdir:

• Çektikleri aktif enerjinin miktarının %20’sinden fazla endüktif reaktif enerji
• Ve /veya %15’inden fazla kapasitif reaktif enerji çekerlerse

Yine aynı yönetmelikte Madde – 13(1)’de belirtildiği gibi tüketicilerin reaktif güç kompanzasyonu sistemlerinde oluşan bir arıza sonucu reaktif ceza sınırlarının alışması halinde yılda(takvim yılı) bir defaya mahsus olmak üzere reaktif enerji tüketim bedeli(yani reaktif ceza) faturalandırılmaz. Yani kısaca eğer reaktif cezaya girersek, yılda bir defaya mahsus olmak üzere reaktif cezayı iptal ettirebiliriz. Reaktif cezanın iptal prosedürü iki şekildedir:

• Reaktif ceza miktarının nakdi olarak dağıtım şirketi tarafından işletmelere ödenmesi
• Bir sonraki ay faturada mahsuplaşma yapılması

Sadece tekil olarak endüktif ve ya kapasitif reaktif enerji tüketiminden dolayı reaktif sınırlar aşılıp cezaya girilebilir. Ya da hem endüktif hem de kapasitif sınırların ikisi birden ihlal edilebilir. Bu durumda sayaç endekslerinde endüktif ve ya kapasitif taraftaki en yüksek değer temel alınarak ceza hesaplanır.

Sayaç Endeksleri

Elektrik tesislerinde alışılageldiği üzere reaktif tüketim oranı ve ya reaktif ceza sayaç üzerindeki endeksler ile hesaplanmaktadır. Çoğunlukla işletmelerde bu endeksleri günlük olarak takip eden personeller vardır. Bu personeller düzenli olarak sayaçlardan 1.8.0, 5.8.0 ve 8.8.0 endekslerini alır. Peki, bu endeksler bize ne ifade etmektedir?

• 1.8.0(T): Aktif enerji tüketim değeridir. Yani kWh.
• 5.8.0(Ri): Endüktif reaktif enerji tüketim değeridir. Yani kVArh.
• 8.8.0(Rc): Kapasitif reaktif enerji tüketim değeridir. Yani kVArh.

Sayaçtan alınan bu değerler bir önceki günün değerleri ile karşılaştırılır ve reaktif enerji durumu bu şekilde takip edilmiş olur. Bir örnek üzerinden bu olayı daha anlaşılır kılalım: Öyleyse ;

Örnek Vaka

Sayaç üzerinden birer gün arayla alınan değerler aşağıdaki tabloda özetlenmiştir.

Bu durumda tesisimizin reaktif enerji oranlarını hesaplarsak;

• Endüktif taraf için:

• Kapasitif taraf için:

Reaktif güç oranlarını bu şekilde hesaplayabiliyoruz. Peki bu verileri kullanarak endüktif reaktif cezadan kurtulmak için gerekli kompanzasyon gücünü nasıl hesaplayacağız? Öyleyse ;

Bu hesabı yapabilmek için elimizde endeks değerleri haricinde iki adet daha parametrenin olması gerekmektedir. Ama Bunlar sayaç çarpanı ve faturanın kaç gün üzerinden düzenlendiği bilgisidir. Bu bilgiler elektrik faturası üzerinden kolayca bulunabilir.

Faturadan Reaktif Güç Hesabı ;

https://www.youtube.com/watch?v=tAmRz9WyVUA

GRUP ARGE SMART 12 Reaktif Güç Kontrol Rölesi SVC Li Uygulama;

https://izmirkompanzasyon.com/svcli-grup-arge-ile-izmir-kompanzasyon/